„Oglądał ptaszki” czyli kuriozalna rozprawa sprowokowana przez Lasy Państwowe

Romek, 17 letni uczeń z Hajnówki, przesłuchiwany przez policję, oskarżany posiłkowo przez adwokata Lasów Państwowych, stanął dzisiaj drugi raz przed sądem rejonowym w Bielsku Podlaskim, wydział zamiejscowy w Hajnówce. Romek jest przez leśników oskarżony, że umyślnie i złośliwie płoszył zwierzynę w Puszczy Białowieskiej, narażając na straty leśników (bo myśliwy z Niemiec zrezygnował z polowania w miejscu gdzie Romek oglądał ptaki, a zdaniem świadka, byłego strażnika nadleśnictwa, innym razem Romek przebywał na terenie ostoi zwierzyny – konkretnie żubrów, chociaż wówczas z niej nie korzystały – co spowodowało konieczność interwencji tegoż strażnika jadącego właśnie z dewizowym myśliwym samochodem na polowanie). Pierwsza tego rodzaju sprawa toczyła się właśnie w Hajnówce i dzisiaj zapadł wyrok - uniewinniający.

Sędzia, na koniec rozprawy powiedział, że spór między obroną a oskarżycielem działającym w imieniu Lasów Państwowych dotyczy zarzutu złośliwego płoszenia lub ścigania zwierzyny leśnej. Przedmiotem ochrony jest życie i niezakłócone bytowanie zwierząt leśnych. Sędzia przypomniał, że aby mówić o występku konieczny jest zamiar bezpośredni, kierunkowy, a nie ewentualny, kiedy sprawca być może spłoszy, a być może nie. Płoszenie zwierzyny przy okazji przechodzenia przez jakiś teren nie jest więc występkiem. „Pierwszy z czynów zarzucał, że doszło do złośliwego płoszenia zwierzyny poprzez wejście na oddział 417 (Wilczy Jar), gdzie przebywał obwiniony, a gdzie później miało się odbyć polowanie, które de facto się nie odbyło, ponieważ doszło do pewnego konfliktu pomiędzy przebywającymi tam osobami, a jak stwierdził świadek myśliwy uznał, że polowanie będzie nieefektywne, skoro po terenie poruszała się inna osoba. Zgromadzony materiał – zdaniem sądu – nie potwierdza, by czynności obwinionego polegały na innym zachowaniu niż przebywanie w oddziale. Pytanie – jak mówił sędzia – jest o to, czy swoim zachowaniem płoszył zwierzynę? I na to pada odpowiedź sędziego, że nie, ponieważ sam pobyt w oddziale leśnym nie może być traktowany jako płoszenie zwierzyny złośliwe i kierunkowo realizowane swoim zachowaniem. Obwiniony oglądał ptaki, przebywał więc w innym celu niż mu zarzucono. Ten sam argument – zdaniem sędziego – dotyczy czynu drugiego, zarzuconego obwinionemu. Sędzia zwrócił też uwagę że art. 165 Kodeksu wykroczeń jest zapisem prawa wykluczającym stosowanie go łącznie z art. 54 w związku z Ustawą o lasach (czego domagał się oskarżyciel). Chodziło o wejście na teren ostoi zwierzyny. Sąd przychylił się do wyjaśnień obwinionego, który potrafił dokładnie opisać gdzie się poruszał w terenie. Świadek ze strony leśników nie był w stanie wskazać na mapie, w którym miejscu doszło do naruszenia ostoi zwierząt i w którym miejscu są ustawione znaki, co więcej – jak zaznaczył sędzia – według zeznań świadka tablice informacyjne były widoczne tylko dla leśnika, który go zatrzymał a nie dla obwinionego. Także notatka ze zdarzenia o miejscu zdarzenia milczy. Mnie zaskoczyło jedno zdanie wypowiedziane przez świadka w związku z zatrzymaniem Romka – mianowicie, że „miał takie polecenie”. Istotą sprawy – jak wyjaśniał w uzasadnieniu sędzia – była konkurencja grup interesów, które z jednej strony reprezentuje nadleśnictwo, w ramach swoich obowiązków gospodarujące zasobami leśnymi i zwierzyną, zatroskane zmniejszaniem się dochodów z polowań „dewizowych” a dobrem, które reprezentują organizacje ekologiczne zmierzające do innego gospodarowania zasobami leśnymi i zwierzyną łowną.

Sędzia na koniec powiedział, że zgodnie z Ustawą o lasach, lasy stanowiące własność skarbu państwa znajdują się w zarządzie PGL LP a nadleśnictwa dokonują tego zarządu: „Faktem jest, że gospodarują tymi lasami nadleśnictwa, niemniej jednak z zapisów art. 26 ustawy wynika, że lasy są udostępniane dla ludności. Nie jest dopuszczalne występowanie przez leśniczego do osób, które w tych lasach się znajdują – będących dobrem ogólnym i dostępnym dla ludności – za wyjątkiem sytuacji, o których mówi ustawa i jest zakaz wstępu, nie jest dopuszczalne, by ograniczać ruch osób po tych lasach. Niezależnie od tego czy występuje konkurencja dóbr w postaci tych reprezentowanych przez myśliwych, czy też innych, niezależnie od tego, jakie łóżą nakłady. Lasy w Polsce są lasami ogólnie dostępnymi [...]”

Kiedy słuchałem wystąpień oskarżyciela posiłkowego Lasów Państwowych miałem wrażenie, ze czas się zatrzymał i nadal żyję w peerelu. Ale nie, obok mnie siedzi przedstawiciel Fundacji Helsińskiej, dziennikarze różnych mediów. Obwiniony uczeń bez obaw potwierdza, że jest niewinny. Nie ma w nim nic z popularnej w regionie pokornej postawy raba. A więc tak dużo się w Polsce zmieniło, nawet w małej Hajnówce. Słuchając wyroku i uzasadnienia pomyślałem, że fajnie żyć w tym kraju, chociaż tyle tutaj jest jeszcze do zrobienia.