Zawiłe losy żubra i NIK o regionie...

Przepraszam Anonima od komentarzy, w których najczęściej posługuje się słowem „manipulacja”, że nie zamieściłem ostatniego personalnego komentarza do poprzedniego posta, zaczynającego się od słów "Korbel, to już przerabialiśmy.."  (nawet nie doczytałem), ale czasu mało a sporo się dzieje i to także z tematem myśliwskim w tle. Dzisiaj przedpremierowo pokazujemy pomnik, który dopiero jutro zostanie odsłonięty. Czujemy się trochę jak dziennikarze motoryzacyjni, którzy uchwycili na zdjęciu model podczas jazd próbnych. 

Jutro w Zwierzyńcu, z okazji 85 lat restytucji żubra, na miejscu gdzie historycznie stał pomnik z żubrem, chwalący polowanie cara Aleksandra II zostanie odsłonięty pomnik, który – jak można przeczytać na cokole – „powstał z inicjatywy Polskiego Związku Łowieckiego i dzięki ofiarności polskich myśliwych [...]". 

Przypomnę historię oryginału:

Zaprojektowany prawdopodobnie przez Zichiego na pamiątkę polowania carskiego, podczas I wojny światowej został wywieziony do Rosji. Związek Radziecki, na podstawie międzynarodowych porozumień, że dobra kultury należą do miejsc a nie do państw oddał Polsce żubra bez postumentu. Polacy postawili go w Spale gdzie stoi do dzisiaj, bo tam polował prezydent Mościcki. Kilka lat stał w Zwierzyńcu pomnik plastikowy. Obecny został odlany z łusek zebranych po wystrzałach do zwierząt podczas polowań i podarowanych na ten cel przez myśliwych. Prawda, że to spora ofiarność? A jaka fabuła historii tego miejsca, które odwiedzali Orzeszkowa i Sienkiewicz, Gloger, i Sieroszewski i gdzie spędził dzieciństwo Igor Newerly, wspominając je w „Zostało z uczty bogów”, przeklinając na wycinanie puszczy. A co zostało z uczty bogów, a raczej z odwiedzin NIK w naszym regionie?

„W ocenie Najwyższej Izby Kontroli działania organów administracji samorządowej w zakresie lokalizacji inwestycji na obszarach objętych różnymi formami ochrony przyrody w województwie podlaskim były niewystarczające dla zachowania ładu przestrzennego oraz nie zapewniały warunków gwarantujących właściwą ochronę obszarom o wyróżniających się walorach przyrodniczych”.

„O przeznaczeniu terenu przesądzał de facto wnioskowany przez inwestora sposób zabudowy i zagospodarowania terenu, co niewątpliwie eliminowało kontrolę społeczną z procesu ustalenia warunków zabudowy obszarów chronionych. Stan ten, w połączeniu z brakiem aktualnych studiów, nie pozwala na racjonalne gospodarowanie przestrzenią, zwłaszcza na obszarach objętych ochroną przyrody”

„Sytuacja taka może utrudnić lokalizację nowych inwestycji, doprowadzić do chaosu przestrzennego oraz do degradacji walorów przyrodniczych i krajobrazowych Podlasia”.

„Najwięcej obszarów chronionych (30 oraz 519 pomników przyrody) znajduje się w gminie Białowieża. Zajmują one 100% powierzchni gminy (20.320 ha)”.

„[...] mimo wymogu wynikającego z przepisów art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 9 oraz ust. 2 pkt 3 w związku z art. 32 ust. 3 ustawy o planowaniu: − nie uwzględniono aktualnych uwarunkowań wynikających z położenia na terenach gmin Obszarów Chronionego Krajobrazu: „Puszcza Białowieska” [...]

"Na przykład: w studium gminy Narewka, nie określono ponad 50% (11 z 21) obszarów objętych różnymi formami ochrony przyrody: rezerwatu przyrody pod nazwą „Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej”, siedmiu użytków ekologicznych uznanych za ekosystemy bagienne, obszaru specjalnej ochrony ptaków oraz siedlisk Natura 2000 Puszcza Białowieska, obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Górnej Narwi, obszaru specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000 Ostoja w Dolinie Górnej Narwi (utworzonych po uchwaleniu studium) oraz uwarunkowań wynikających z ich występowania na terenie gminy Narewka, [...] w obowiązującym od 1999 roku studium gminy Białowieża, nie uwzględniono faktu utworzenia w 2003 r. rezerwatu przyrody „Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej”. Pominięto również fakt, że od 2004 r. teren całej Gminy znajduje się w obszarze Natura 2000, a od 2006 r. obszar Puszczy Białowieskiej wchodzi w skład Rezerwatu Biosfery UNESCO „Białowieża”".

Więcej można sobie poczytać na stronie NIK. Tymczasem w raporcie nt. przestrzeni wiejskiej czytamy: "elementem krajowych dokumentów strategicznych traktujących o rozwoju obszarów wiejskich w Polsce jest mit o wyjątkowości i bogactwie ich zasobu kulturowego, krajobrazowego i przyrodniczego; tymczasem przy porównaniu z przestrzeniami wiejskimi wielu krajów w Europie widać gołym okiem, że sąd ten nie jest przesadny wyłącznie w odniesieniu do składnika przyrodniczego. Na tle Europy współczesna polska wieś wyróżnia się manifestowaniem granic prywatnych gruntów i posesji oraz indywidualizmu ich właścicieli". Towarzystwo Ochrony Krajobrazu dostało od sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP list z prośba o udział w konsultacjach raportu "Przestrzeń życia Polaków". Raport dostępny jest tutaj do dnia 25 września br. Warto poczytać.