Co proponują ekolodzy...

W Puszczy Białowieskiej trwa rykowisko, ale ten post będzie o czym innym.

Odwiedzili mnie białowiescy sąsiedzi, żeby powiedzieć, że proszono ich o złożenie podpisu pod obywatelskim sprzeciwem wobec obywatelskiego projektu. Chodzi oczywiście o zablokowanie projektu odbierającego prawo weta samorządom w sprawach parków narodowych.  Ponieważ słyszeli oni od osoby zbierającej podpisy, że ekolodzy chcą pozbawić samorządy wpływu na ich okolicę myślę, że warto przedstawić szerzej projekt towarzyszący naszej inicjatywie, który parlamentarzyści i zainteresowani samorządowcy otrzymywali już od stycznia 2011 roku, a który jest załącznikiem do złożonego przez nas projektu zmiany Ustawy o ochronie przyrody. Autorem jest ClientEarth a konkretnie Dawid Sześciło we współpracy z Karlą Hill, Sandy Luk, Susie Wilks, Marcinem Stoczkiewiczem, Piotrem Turowiczem i Darią Żebrowską-Fresenbet. Raport, który posłużył jako załącznik ukończono w styczniu 2011 r. W dokumencie czytamy, że ClientEarth wyraża zdecydowane poparcie dla obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, oraz że Projekt obywatelski stanowi optymalny punkt wyjścia do zmian ustawowych z uwagi na to, że stwarza szansę realizacji podstawowego celu tj. modelu dla odblokowanie procesu tworzenia i powiększania parków narodowych w Polsce.

Oto fragmenty opracowania ClientEarth, będącego częścią społecznej propozycji zmian prawnych, które wychodzą z akceptacji propozycji obywatelskiej, rozszerzając ją o inne uregulowania:

Wdrożenie (kompleksowej koncepcji procedury tworzenia i powiększania parków narodowych) nie musi wymagać zmian w treści propozycji obywatelskiej, ale uregulowania na poziomie rozporządzenia – co zapewni jej większą skuteczność - albo nawet dokumentu o charakterze soft law (np. uchwała Rady Ministrów). Całokształt zaprezentowanej procedury nie wiąże się z władczą ingerencją władzy publicznej w prawa i obowiązki jednostek, ale mieści się w sferze tzw. działań społeczno-organizatorskich.

A teraz dalsze cytaty z projektu towarzyszącego Inicjatywie i popieranego przez organizacje ekologiczne:

[...] należy dopuścić do działania w toku całego procesu decyzyjnego możliwie najszerszego grona interesariuszy –przedstawicieli lokalnych i regionalnych wspólnot, organizacji pozarządowych, środowisk naukowych, przedsiębiorców etc. [...]

ETAP I

Minister Środowiska – z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych podmiotem - ogłasza przystąpienie do prac nad utworzeniem bądź rozszerzeniem parku narodowego w formie memorandum zawierającego ogólnie opisany cel parku, uzasadnienie dla zastosowania tej formy ochrony [...]

ETAP II

Po publikacji memorandum rozpoczynają się prace nad powołaniem Grupy Sterującej – głównego organu roboczego. Członkowie Grupy Sterującej powoływani są przez Ministra Środowiska.

skład Grupy Sterującej:

- przedstawiciel Ministra Środowiska – sekretarz Grupy [...]

- przedstawiciele Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska [...]

- przedstawiciele organizacji pozarządowych [...]

- przedstawiciele zainteresowanych jednostek samorządu [...] przedstawicielem może być zarówno radny, jak i wójt, ale też osoba spoza składu tych organów (liderzy społeczności lokalnych, organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy). - przedstawiciele ośrodków naukowych (uczelni, instytutów badawczych) [...] - facylitator (zespół facylitatorów) – osoba niezwiązana ściśle z żadnym podmiotem reprezentowanym w pracach Grupy, ale neutralna  - przedstawiciel parku narodowego, który ma zostać powiększony (nie dotyczy tworzenia nowych parków). ETAP III celem etapu III jest wypracowanie szczegółowej koncepcji projektowanego parku oraz programu rozwoju dla obszaru objętego parkiem. Grupa Sterująca tworzy spośród swoich członków zespoły robocze do spraw: - planowania obszaru parku zgodnie z potrzebami ekologicznymi [...] - analizy skutków społeczno-gospodarczych utworzenia bądź powiększenia parku [...] - działań komunikacyjnych [...] każdy zespół przygotowuje opracowanie podsumowujące swoją działalność: - analiza określająca optymalny obszar i kształt parku; - analiza skutków społeczno-gospodarczych utworzenia parku wraz z projektem programu rozwoju dla obszaru jednostek samorządu terytorialnego objętych projektowanym parkiem (wraz z szacunkowymi kosztami programu); - analiza wskazująca kierunki działań informacyjno-edukacyjnych kierowanych do społeczności lokalnej.  facylitator (zespół facylitatorów) zapewnia wymianę informacji między poszczególnymi zespołami oraz organizuje periodyczne spotkania całej Grupy.  każdy zespół przygotowuje opracowanie podsumowujące swoją działalność: - analiza określająca optymalny obszar i kształt parku; - analiza skutków społeczno-gospodarczych utworzenia parku wraz z projektem programu rozwoju dla obszaru jednostek samorządu terytorialnego objętych projektowanym parkiem (wraz z szacunkowymi kosztami programu); - analiza wskazująca kierunki działań informacyjno-edukacyjnych kierowanych do społeczności lokalnej. [...] ETAP IV na podstawie raportu Grupy Sterującej Minister Środowiska opracowuje projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia albo powiększenia parku narodowego, zaś Minister Rozwoju Regionalnego w porozumieniu z Ministrem Środowiska i marszałkiem województwa sporządza projekt programu rozwoju dla obszaru jednostek samorządu terytorialnego objętych projektowanym parkiem narodowym. [...] ETAP V prace nad projektami rozporządzenia i programu rozwoju toczą się dwutorowo: - w ramach Grupy Sterującej: projekty są rozpatrywane przez Grupę Sterującą z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Środowiska. - z udziałem społeczności lokalnej: Ministerstwo Środowiska z udziałem członków Grupy Sterującej i we współpracy z podmiotami reprezentowanymi w Grupie, wykorzystując przygotowane przez nią propozycje, prowadzi kampanię informacyjno-edukacyjną. [...] powyższa procedura prowadzona jest równolegle z procedurą konsultacji i zgłaszania uwag do projektów rozporządzeń opisaną w ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa  ETAP VI decyzja o utworzeniu bądź zmianie granic parku narodowego zapada w formie rozporządzenia Ministra Środowiska albo Rady Ministrów na podstawie projektu przedstawionego przez Ministra Środowiska; [...] Dodatkowe działania osłonowe dla gmin – utworzenie bądź powiększenie parku narodowego wywołuje również konsekwencje podatkowe, tj. spadek wpływów z tytułu podatku od nieruchomości i podatku leśnego. Nieruchomości wchodzące w skład parku narodowego są bowiem zasadniczo wyłączone spod opodatkowania podatkiem od nieruchomości, zaś w przypadku podatku leśnego jego stawka ulega obniżeniu o połowę w odniesieniu do lasów włączonych do parku narodowego. O ile w przypadku podatku od nieruchomości, gmina może zwrócić się do państwa o zwrot utraconych dochodów, to w przypadku podatku leśnego, taka możliwość nie istnieje. Kwota umniejszająca w ten sposób budżety gminne zapewne nie jest bardzo znacząca, ale przyznanie gminom możliwości uzyskania zwrotu utraconych dochodów również w odniesieniu do podatku leśnego, byłaby ważnym gestem w stronę samorządów.  [...] udział szerokiego grona interesariuszy w procesie decyzyjnym nie powinien kończyć się z dniem podjęcia przez rząd ostatecznej decyzji w sprawie utworzenia czy powiększenia parku narodowego. W szczególności procedurze analogicznej do zaproponowanej powyżej powinno być poddane tworzenie planów ochrony dla parków narodowych, podstawowego aktu kształtującego zasady zarządzania parkiem, w tym możliwości wstępu na jego obszar oraz wskazującego inne ograniczenia wiążące również lokalne społecznośc