Kiedy nie było planu urządzenia lasu

Rano padał deszcz i jednak nie zdecydowałem się jechać do lasu. Ale w południe przestał. Jadąc na północ obszaru ochrony ścisłej wspominałem pewnego dyrektora departamentu, leśnika, który kiedyś „zjechał” przy mnie nadleśniczego, że u niego rosną sosny a siedlisko jest dla innych gatunków! Jako kompletny laik mam problem z fitosocjologią i nauką o zespołach leśnych. mam wrażenie, że jednak przyroda trwa w nieustannym procesie i zmienia się dość szybko. Podzielenie i ponazywanie wydaje mi się dość karkołomne. Słyszę ciągle o tym jak to trzeba wycinać niewłaściwe gatunki i obsadzać właściwymi. Dlaczego ta głupia przyroda powoduje, że wyrastają niewłaściwe? 

Dzisiaj pojechałem w poszukiwaniu śladów bartnictwa, bo przygotowuję na ten temat publikację. Pojechałem na tereny, gdzie sosen od dawna nie ma – dzisiaj rosną tam stuletnie dęby i liczne graby. Czy kiedyś te sosny wyrosły „niewłaściwie”? Przecież nikt ich nie sadził.

Bartnictwo w Puszczy było powszechne. W lesie, w którym dzisiaj rosną dęby, lipy i graby przed 300 laty szumiały ogromne sosny. Fascynujące jest odkrywanie śladów po tamtych czasach. 

leżący pień ogromnej sosny jest wspomnieniem po sosnowym borze

 

Opalone „słupki” sosnowe musiały coś znaczyć – może granicę borku lub półborku dzierżawionego w Grodnie?

Każda pamiątka sprzed setek lat okazuje się że była barcią! Często dzisiaj to od dawna martwy odziomek a barć można odkopać spod liści na gruncie.

Na fotografii „z wnętrza” widać resztki płaszki (deseczki zakrywającej otwór) i „oko” z wbitym kołkiem – droga wylotu pszczół.

Tutaj też musiała być barć, bo bartnik zrobił ciosno w postaci krzyżyka. Ale jak dawno musiało to być, skoro na truchle tego drzewa wyrósł 150-letni świerk!

Było już bardzo ciemno, kiedy natknąłem się na tę barć śniotową z zachowaną płaszką i sterczącym z boku, z prawej strony kołkiem (hwozdownią). Tylko jeden raz spotkałem hwozdownię z lewej strony – może bartnik był mańkutem?

Tutaj, gdzie przed trzystu laty rosły ogromne sosny dzisiaj rosną stuletnie dęby i odnawiają się młode.. (mówienie, ze dąb się nie odradza w Puszczy jest wierutną bzdurą, chociaż w części gospodarczej stuletnich dębów faktycznie nie ma - ciekawe dlaczego?). W BPN obok pokolenia dębów stuletnich wyrastają najmłodsze i nikt nie musi wycinać drzew, żeby im w tym pomóc.

 Kiedy zapadł zmierzch i wróciłem do swojego roweru, wkrótce się zepsuł i musiałem wracać pieszo wiele kilometrów. Całe szczęście! Las w nocy jest najciekawszy. Spotkanie z żubrem trochę go wystraszyło, ale kiedy wszedłem w środek dziczej rodzinki mama uznała, że nie ma się czego obawiać i mimo kilku kwików maluchów rodzinka buchtowała dookoła nie przejmując się intruzem. Pokręciła tylko ogonkiem..