Wycinanie świerków w rezerwacie Szafera

Wzdłuż szosy z Hajnówki do Białowieży mamy przyszosowy rezerwat krajobrazowy im. Wł. Szafera. Utworzono go równocześnie z leśnictwem Rezerwat (późniejszym parkiem narodowym), by przyjeżdżający do Białowieży mogli po drodze podziwiać las o cechach naturalnych. Następnie rezerwat zlikwidowano i przywrócono dopiero kilkanaście lat po wojnie. Przez dziesiątki lat świerki w tym rezerwacie, jak i w wielu miejscach w Puszczy, bywają atakowane przez kornika. Co prawda ogółem świerka w Puszczy przybywa, ale nie widać tego w wąskim pasie rezerwatu. Poza tym rzucają się w oczy przede wszystkim olbrzymie drzewa. Przyjęto postępowanie, że ze względu na bezpieczeństwo
kierowców martwe świerki rosnące w promieniu ok. 50 m od drogi są wycinane. Inna sprawa, że podczas wichur padają nie te świerki martwe a świerki żywe, bo mają większą masę i łatwiej ulegają złamaniu. Profesor Paczoski w swojej książce o Puszczy Białowieskiej wspominał, że już przed wojną były zakusy, by las wokół drogi wyciąć, jakoby ze względów bezpieczeństwa (skończyło się wtedy tylko na wycięciu drzew wzdłuż linii kolejowej).  W ostatnich latach, od czasu kiedy postanowiono nie zezwalać na zabieranie ściętych świerków i pozostawia się je do naturalnego rozpadu, przy okazji informując na tablicach RDOŚ o roli martwych drzew,

 ten rezerwat stał się areną protestów drzewiarzy i tartaczników a nawet propagandowego kanału łukaszenkowskiej telewizji ONT nadawanego następnie przez kablową telewizję z Hajnówki. Widok pociętych i pozostawionych wzdłuż drogi świerków może bulwersować wiele osób. Bywa używany do politycznych i resortowych kampanii. Egzotyczne stowarzyszenie „Santa – obrona Puszczy Białowieskiej” (przed ekologami) zorganizowało tam przed rokiem hucpę z udziałem b. ministra środowiska a obecnie komentatora radia z Torunia J. Szyszko, polityków, księdza, kapeli znad Baryczy, TVP z Białegostoku umieszczając hasła o tym, że las chce być wycinany, że park narodowy jest zgniły itp. Wczoraj odbyła się wizytacja terenu. Jak informuje Adam Bohdan z Pracowni nadleśniczy białowieski jest otwarty na propozycje niekonwencjonalnego sposobu usuwania ewentualnego zagrożenia (np. na wzór zachodni ścinanie martwych na różnych wysokościach, kładzenie drzew naśladując procesy naturalne itp.). Jego zdaniem w najbliższych miesiącach będą wycinane kolejne tysiące świerków...

 Mają zamiar wycinać drzewa nie tylko rosnące wzdłuż drogi asfaltowej, ale również przy prostopadłych do niej szlakach turystycznych. Jak informuje Adam udało się wprowadzić do protokołu z wizji zapis o wycince tylko tych drzew, których wysokość przekracza odległość do drogi chociaż leśnicy proponowali dwukrotną długość drzewa a „Santa” postulowała zaoranie 30 m pasa wzdłuż drogi, by zmniejszyć ryzyko pożaru. Wygląda na to, że LP chcą wycinać tysiące drzew wzdłuż dróg w Puszczy Białowieskie ze względów bezpieczeństwa. Myśląc w ten sposób należałoby zabronić turystom zwiedzania rezerwatu w BPN, bo wszak stoją tam martwe świerki i mogą teoretycznie spaść im na głowę. Smaczku całej sprawie dodaje fakt, że mamy okres lęgowy ptaków i drzew teraz nie powinno się wycinać. Nie wiemy na jakiej podstawie stwierdza się, że wycinane drzewa stwarzają zagrożenie bezpieczeństwu powszechnemu? Widzimy, że częściej wichury powalają drzewa żywe – a jednak nie wycina się wokół dróg prowadzących przez lasy, tym bardziej lasy o randze Puszczy Białowieskiej bezdrzewnych pasów! 

Wczoraj wracałem z Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie z byłym już (złożył dymisję) wiceministrem Januszem Zaleskim. Minister z aprobatą mówił o pomyśle bardziej naturalnego „kładzenia” drzew przy drodze, stwarzających zagrożenie. Problemem, jak zwykle, są pieniądze. Ale czy Puszcza Białowieska nie zasługuje na specjalne traktowanie? Nie chodzi przecież o kwoty porównywalne nawet z kosztem raportu o regionie, który od miesięcy jest dyskutowany w ramach Komitetu Sterującego Centrum Wdrażania Projektów dla regionu Puszczy. Za pieniądze przeznaczone na ten kolejny raport o stanie regionu, z którego dowiadujemy się, że jest źle a powinno być lepiej, można by wykonywać „ekologicznie” niezbędne prace w rezerwacie Szafera przez co najmniej 10 lat i jeszcze utrzymać połączenie busem przez „trójwieś” białowieską.

Zdjęcia: Adam Bohdan i Janusz Korbel

PS: Adam Bohdan nadesłał w uzupełnieniu zdjęcie z  informacją, że jeśli się dobrze przyjrzeć, to w wydzieleniach borowych równolegle ze stadium rozpadu drzewostanu postępuje proces jego regeneracji, co jest widoczne m.in. na załączonym zdjęciu, a w zbiorowiskach grądowych świerk zastępowany jest przez drzewa liściaste.