List w sprawie ochrony Puszczy Białowieskiej i dobrego imienia Polski

Białowieża, Wrocław 6. 05. 2018

Szanowny Pan

Mateusz Morawiecki

Prezes Rady Ministrów

Dotyczy: przyszłości Puszczy Białowieskiej i poprawy wizerunku Polski w świecie

Szanowny Panie Premierze!

Polska, wspólnie z Białorusią ponosi odpowiedzialność za los Puszczy Białowieskiej, unikatowego kompleksu leśnego, kształtowanego od 12 tysięcy lat przez procesy naturalne. W Puszczy przetrwały ostatnie fragmenty pierwotnych lasów, niegdyś pokrywających Europę. O wyjątkowości Puszczy decyduje to, że las ten powstał i na znacznym obszarze rozwija się bez udziału człowieka. Żyje tu nadal wiele gatunków zwierząt, roślin i grzybów, które wyginęły już w innych lasach, w tym żubr – największe zwierzę lądowe Europy. Obszary lasów naturalnego pochodzenia stanowią swego rodzaju żywe muzeum, okno w przeszłość, przez które możemy obserwować, jak funkcjonują lasy bez interwencji człowieka. Wartości te sprawiły, że Puszcza uzyskała status obszaru Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Jest to jedyny tej rangi obiekt przyrodniczy w Polsce. Zachowanie tego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego powinno być naszym najwyższym priorytetem i to nie tylko dlatego, że zobowiązują nas do tego przepisy prawa polskiego i unijnego. Winniśmy to przede wszystkim naszym przodkom, którzy przez kilkaset lat chronili Puszczę, winniśmy to przyszłym pokoleniom, które powinny mieć okazję do zobaczenia lasu naturalnego na własne oczy. Jeśli chcemy zachować do siebie szacunek, móc mienić się człowiekiem rozumnym (Homo sapiens), musimy Puszczy zapewnić przetrwanie.

Puszcza Białowieska ma wyjątkowe znaczenie dla ochrony przyrody. Bogactwo grzybów, roślin i zwierząt jest wyjątkowo wysokie, szczególnie ważne są organizmy, których występowanie zależy od obecności starych drzew i martwego, rozkładającego się drewna. Puszcza ma też olbrzymie znaczenie dla nauk biologicznych, podobne do tego, jakie mają kosmiczny teleskop Hubble’a dla astronomii, czy laboratorium CERN dla fizyków. Jedyną różnicą jest to, że jeśli zniszczony zostanie teleskop czy laboratorium w Genewie, będziemy w stanie je odbudować, natomiast zagłada lasu pierwotnego będzie nieodwracalna.

Puszcza Białowieska, ze swoimi olbrzymimi drzewami (najwyższe świerki dorastają tu do wysokości 52 m, obwód najgrubszych dębów przekracza 7 m, najstarsze drzewa pamiętają czasy pierwszych Jagiellonów), związana nierozerwalnie z naszą historią, będąca źródło natchnienia dla pokoleń artystów, stanowi część naszego i światowego dziedzictwa kulturowego.

Puszcza Białowieska to też wielka atrakcja turystyczna przyciągająca corocznie setki tysięcy turystów, co przyczynia się do rozwoju regionu i wzrostu zamożności lokalnej społeczności.

Puszcza przetrwała, gdyż od XV aż do początków dwudziestego wieku była chroniona jako dobra królewskie i carskie. Dopiero w czasie pierwszej wojny światowej rozpoczęły się prowadzone na wielką, przemysłową skalę wyręby. Po drugiej wojnie Puszcza została podzielona między Polskę a Białoruś. W naszej części Puszczy, poza niewielkim wyłączonym z eksploatacji obszarem (6%), kontynuowano wyręby na skalę gospodarczą. Trwająca zaledwie 90 lat eksploatacja miała dramatyczny wręcz wpływ na Puszczę. W ciągu tego czasu znaczna część obszarów porośniętych pierwotnym lasem została wyrąbana i zastąpiona przez plantacje. Pomimo licznych postulatów i projektów objęcia należytą ochroną całego obszaru Puszczy, proces usuwania resztek drzewostanów naturalnych trwa. Jeśli proces ten nie zostanie zatrzymany, praktycznie wszystkie fragmenty naturalne zostaną wycięte w nadchodzących latach i ostatni pierwotny las Europy zniknie.

Traktowanie Puszczy Białowieskiej jako źródła surowca na deski jest takim samym barbarzyństwem, jak traktowanie Wawelu jako składu materiałów budowlanych. Pisał o tym Czesław Miłosz w artykule „Rozebrać Wawel na cegły”. To niezwykle trafne porównanie, bo Puszcza Białowieska jest dla Polski tej rangi obiektem-symbolem, co Wawel z grobami królewskimi. Nie stać nas na bezpowrotną utratę tego, czego nie posiada już prawie żaden inny naród europejski – pozostałości pierwotnego lasu naturalnego.

Wszystkie dotychczasowe działania, podejmowane dla ochrony Puszczy okazały się nieskuteczne. Kolejni ministrowie środowiska nie chcieli/ byli zbyt słabi, by skutecznie przeciwstawić się grupowym interesom ludzi zainteresowanych eksploatacją drewna, by działać na rzecz zachowania zasobów Puszczy. Korporacyjny interes administracji lasów państwowych okazywał się zawsze silniejszy niż interes państwa, niż dobre imię Polski w świecie. Jedynie wsparcie całego Rządu może stać się tu skuteczną przeciwwagą. Stąd nasz list do Pana.

Panie Premierze!

Problem ochrony Puszczy, wstrzymania wyrębów w lasach naturalnego pochodzenia, jest sprawą bardzo pilną, kolejne fragmenty naturalnego lasu są wycinane i zamieniane na plantacje. Wielkie drzewa, pomniki przyrody, świadkowie naszej historii, są przerabiane na deski. Jest to kompromitacja dla Polski. Dlatego prosimy o jak najszybsze podjęcie kroków zmierzających do ochrony tego unikatowego lasu na całym jej obszarze. W tym roku przypada stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczcijmy tę rocznicę obejmując ochroną całą Puszczę Białowieską w parku narodowym!

Z wyrazami poważania

prof. dr hab. Oleg Aleksandrowicz Instytut Biologii i Ochrony Środowiska Akademii Pomorskiej w Słupsku

dr Piotr Bałazy Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr hab. Adam Barcikowski Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UMK, emeryt

dr hab., prof. Karolina Bącela-Spychalska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

dr Małgorzata Blicharska Department of Earth Sciences, Uppsala University

dr Michał Bogdziewicz Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Richard K. Broughton Centre for Ecology & Hydrology, Wielka Brytania

dr inż. Lech Buchholz Polskie Towarzystwo Entomologiczne

prof. dr hab. Przemysław Busse Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, emeryt

dr Sławomir Chmielewski Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne

dr Marta Cholewa Wydział Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego

dr Marcin Churski Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża

dr hab., prof. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN

dr hab., prof. Dorota Czeszczewik Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach

dr Zygmunt Dajdok Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Piotr Dąbrowski Polski Narodowy Komitet UNESCO-MAB

dr Michał Falkowski Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne

dr hab., prof. Ewa Fudali Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

prof. dr hab. Beata Gabryś Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego

prof. dr hab. Grzegorz Gabryś Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego

dr Halina Galera Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr Arnold Garbiec Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Michał Goc Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

mgr Ewa Gołaszewska Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Zbigniew Gołąb Park Narodowy Gór Stołowych, emeryt

mgr Michał Gorczak Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr Iwona Gottfried Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr inż. Mirosława Górecka Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW

prof. dr hab. Jan Gutowicz Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Jerzy M. Gutowski Instytut Badawczy Leśnictwa, Białowieża

dr Grzegorz Hebda Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego

dr Aleksandra Jabłońska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

dr Emilia Jakowska Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr hab., prof. Dariusz Jakubas Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab., prof. Małgorzata Janicka Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr hab. Bogdan Jaroszewicz Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr hab. Łukasz Kaczmarek Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr inż. Marcin Kadej Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Joanna Kajzer-Bonk Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego

dr Wojciech Kania Muzeum i Instytut Zoologii PAN, emeryt

dr hab., prof. Monika Kędra Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr Dorota Kidawa Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Hanna Kmita Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr hab., prof. Mikołaj Kokociński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr hab., prof. Ziemowit Kosiński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr hab. Jan Kotusz Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr hab. Lech Kotwicki Instytut Oceanologii PAN, Sopot

prof. dr hab. Jan Kozłowski Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, emeryt

dr hab. Paulina Kramarz Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego

dr Marta Kras Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab. Monika Krzyżanowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr hab. Halina Kucharczyk Wydział Biologii I Biotechnologii UMCS

dr hab., prof. Lechosław Kuczyński Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Anna Kujawa Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN

dr hab., prof. Krzysztof Kujawa Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN

dr Sławomir Kwaśniewski Instytut Oceanologii PAN, Sopot

prof. dr hab. Malgorzata Latałowa Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Joanna Legeżyńska Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr Konrad Leśniowski Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego

dr hab. Mariusz Lewandowski Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, SGGW

dr Joanna Łubocka Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

mgr Agnieszka Majer Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Tomasz Mamos Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

dr Marta Maziarz Muzeum i Instytut Zoologii PAN

dr Natalia Miękus-Purwin Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Krzysztof Migała Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Andrzej Mikulski Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr hab., prof. Grzegorz Mikusiński Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala

mgr Agnieszka Mroczkowska Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego

dr hab., prof. Mirosław Nakonieczny Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

prof. dr hab. Wojciech Niedbała Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Sabina Nowak Stowarzyszenie dla Natury "Wilk"

dr hab., prof. Sylwia Nowak Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego

dr hab., prof. Arkadiusz Nowak Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego

dr Jarosław K. Nowakowski Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Maria Ogielska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr. hab. Anna Orczewska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

mgr Beata Orłowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Tomasz S. Osiejuk Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Jerzy Parusel Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska w Katowicach

mgr Alicja Pawelec Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

prof. dr hab. Bogusław Pawłowski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Anna Pędziszewka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Andrzej Piechocki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

prof. dr hab. Joanna Pijanowska Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr Ewa Piotrowska Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Mateusz Płóciennik Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

dr Tomasz Podgórski Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża

dr hab., prof. Władysław Polcyn Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

prof. dr hab. Mirosław Przybylski Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

prof. dr hab. Jacek Radwan Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

mgr Jarosław Raubic Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr hab. Adam Rostański Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

dr hab. Ireneusz Ruczyński Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża

dr Rafal Ruta Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Tomasz Samojlik Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża

dr hab., prof. Nuria Selva Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

dr hab., prof. Dariusz Skarżyński Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr hab. Edyta Skierka Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

dr hab., prof. Anna Skoracka Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

prof. dr hab. Piotr Skubała Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

dr Adrian Smolis Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Tadeusz Stawarczyk Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr hab. Adam Stebel Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

dr hab. Krzysztof Stefaniak Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Lech Stempniewicz Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Mirosław Stepaniuk Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia

prof. dr hab. Józef Szmeja Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Jakub Szymkowiak Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Joanna Święta-Musznicka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Dariusz Tarnawski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Barbara Tokarska-Guzik Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego

dr hab. inż., prof. Klara Tomaszewska Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

prof. dr hab. Ludwik Tomialojć Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, emeryt

dr Emilia Trudnowska Instytut Oceanologii PAN, Sopot

prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

dr hab., prof. Wojciech Tylmann Wydział Oceanografii I Geografii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab., prof. Wiesław Walankiewicz Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach

prof. dr hab. Marek Wanat Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. January Weiner Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, emeryt; (czł. rzeczywisty PAN, czł. czynny PAU)

prof. dr hab. Helena Wesołowska Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

prof. dr hab. Tomasz Wesołowski Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Agata Weydmann Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab., prof. Ewa Węgrzyn Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego

prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr Jolanta Wiedeńska Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

dr Sylwia Wierzcholska Wydział Przyrodniczo-Techniczny Uniwersytetu Opolskiego

dr hab. Józef Wiktor Instytut Oceanologii PAN, Sopot

dr hab., prof. Katarzyna Wojczulanis-Jakubas Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Bronisław Wojtuń Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

dr Marta Wrzosek Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr hab. inż., prof. Andrzej Wuczyński Instytut Ochrony Przyrody PAN

dr Anna Wysocka Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab., prof. Dariusz Wysocki Wydział Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego

dr Krzysztof Zawierucha Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

dr Marcelina Zimny Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr Adam Zwolicki Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego

dr hab. Marcin Zych Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr Michał Żmihorski Instytut Ochrony Przyrody PAN

dr hab., prof. Ludwik Żołnierz Wydział Przyrodniczo-Technologiczny Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

dr hab. Roman Żurek Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

PS
List nasz przekazujemy również do wiadomości mediów