Ostatnie schronienie dzików...

Ten dzik może się czuć bezpiecznie, bo sfotografowałem go na obszarze Rezerwatu Białowieskiego Parku Narodowego. Tymczasem Adam Bohdan z Pracowni przysłał taką oto relację z posiedzenia dzisiejszej RROP:

"W dniu 27 lutego br. odbyło się posiedzenie Regionalnej Rady Ochrony Przyrody w Białymstoku w sprawie projektu uchwały Sejmiku Województwa Podlaskiego dotyczącej ograniczenia populacji dzika. Jednocześnie Sejmik przeznaczył 200 tys zł na zmotywowanie myśliwych do kontynuacji odstrzałów. Projekt uchwały zakłada odstrzał 500 dzików na obszarze kilku gmin znajdujących się przy granicy z Białorusią. Przypomnijmy, iż w ostatnich miesiącach odstrzelono ponad 10000 dzików w województwie Podlaskim. Populacja tych zwierząt na obszarze województwa Podlaskiego szacowania była na ok. 15700 sztuk. Kontynuacja intensywnych odstrzałów na obszarze kilku gmin może doprowadzić do miejscowej depopulacji gatunku. By zmotywować myśliwych do kontynuacji odstrzałów Sejmik przeznaczył na ten cel 200000 zł. Myśliwi mają więc otrzymywać po 400 zł za każdego odstrzelonego dzika, pomimo bardzo wątpliwych podstaw prawnych na taką alokację środków z funduszy, którymi dysponuje Sejmik Województwa. Padły propozycje rozważenia przeznaczenia tak wysokich środków na inne sposoby rozwiązania problemu jak choćby zabezpieczenie upraw. Odpowiadając na krytykę dokarmiania leśnicy odpowiedzieli, iż od roku nie dokarmiają dzików. Przyznają jednak, że pokarm wykładany jest na nęciskach. Ponadto nadal dokarmiane są inne gatunki zwierząt, z czego może korzystać również dzik. Dr hab Rafał Kowalczyk z IBS przedstawił prezentację, z której wynikało między innymi, że skutkiem zmasowanych polowań jest zwiększenie areałów dzika, co może ułatwić rozprzestrzenienie się wirusa ASF. Podkreślił, że zbyt intensywny odstrzał może stworzyć niszę w pasie przygranicznym, która zostanie skolonizowana przez zwierzęta zza wschodniej granicy, gdzie odnotowano ognisko wirusa ASF. Zbyt intensywne ostrzały mogą również powodować rozród kompensacyjny dzika. Za pozytywną opinią wobec projektu uchwały głosowało 10 członków Rady, przeciwko uchwale - 8 członków, dwóch wstrzymało się od głosu. Wielu uczestników Rady uznało uchwałę za doraźne i chaotyczne posunięcie polityczne nie rozwiązujące problemu, który wymaga systemowego podejścia".

A ja dzisiaj byłem dość krótko tylko w Rezerwacie, bo tylko po to, żeby zabrać trochę śmieci znalezionych wcześniej, ale że padał deszcz, a kiedy deszcz pada pierwotna puszcza wygląda najpiękniej, a zielenie wręcz fosforyzują, to wyciągnąłem aparat, żeby podzielić się na blogu widokami tego wyjątkowego krajobrazu:

Ekologia według lasu

Po poprzednim poście, który sprowokował do rożnych komentarzy, dzisiaj las bez mądrej czy niemądrej ingerencji człowieka. Zdjęcia ukazują puszczę w obszarze ochrony ścisłej:

Ekologia według stowarzyszenia broniącego Puszczy Białowieskiej

Były w poprzednich postach zdjęcia z puszczy i w dodatku z miejsc, w których brakuje aktywności człowieka, czyli z miejsc, których być nie powinno bo...
Dzięki czemu może tylko istnieć i rozwijać się przyroda? Jak czytamy w ulotce stowarzyszenia "Santa" tylko dzięki świadomej i mądrej aktywności człowieka. Mamy więc różne rozumienie przyrody i jej procesów prezentowane przez różne grupy społeczne i stowarzyszenia. E.O.Wilson napisał w "Konsyliencji", że największym problemem w polityce środowiskowej jest dotarcie wiedzy naukowej do ludzi trwających w przekonaniach kulturowych.

A tak (wśród innych gatunków) przedstawia miejsce gatunku, który ma zapewnić istnienie i rozwijanie się przyrody nauka współczesna:

W cieniu olbrzymów

W Rezerwacie BPN mamy największe nagromadzenie olbrzymów - przede wszystkim dębów, z których liczne przekraczają w obwodach pni 6 metrów. W wielu miejscach bliskość olbrzymów stwarza nigdzie więcej nie spotykany krajobraz

Co jest i czego już nie ma...

Dzisiaj kolejne zdjęcia z puszczy, w której czuje się coraz bardziej przedwiośnie i idąc po zmrożonej rano ziemi trzeba być przygotowanym, że powrót po południu może być trudny, bo w miejscu lodu jest już głębokie błoto

Znika śnieg

W puszczy dzisiaj odwilż, nie ma słońca, znikają resztki śniegu, rozmarza pokrywa lodowa na obszarach podmokłych a wygląda to tak:

Na co wydać ponad 200 mln w Puszczy Białowieskiej

Na stronie Gazeta.pl czytamy informację, że jest szansa na rewitalizację kolei Hajnówka-Białowieża.
Jak się można dowiedzieć z artykułu przyczyniły się do tego głosy anonimowych internautów. Czyli poziom decyzyjny schodzi w naszym kochanym państwie do poziomu wiecowania w internecie :). Z wypowiedzi cytowanych polityków można wywnioskować, że społeczeństwo i mieszkańcy bardzo potrzebują inwestycji za ponad 200 mln zł, polegającej na remoncie i budowie linii kolejowej łączącej Hajnówkę z Białowieżą (budowie - ponieważ obecnie linia kończy bieg przy ekskluzywnej restauracji kilka km od miejscowości i trzeba wybudować od nowa istniejący niegdyś odcinek kierujący dawniej pociąg pod carski pałac. Jak się tego nie wybuduje linia będzie obsługiwała tylko wagon restauracyjny Restauracji Carskiej :)). Dawnej rampy kolejowej już nie ma a raczej jest obecnie przekształcana w turystyczną atrakcję i niewielki skwer uczący śladów i tropów zwierząt żyjących w Puszczy. Oprócz budowy linii kolejowej trzeba by więc też wybudować przystanek w nowym miejscu. "Rewitalizacja" to tak naprawdę gruntowny remont i przywrócenie ruchu na obszarze objętym (już po zamknięciu linii) ochroną Natura 2000 a od roku także Dziedzictwem Ludzkości UNESCO, pod kątem ochrony procesów naturalnych. Wypadałoby więc wykonać rzetelną ocenę oddziaływania na środowisko dużej inwestycji - ponownie uruchamianej a wcześniej przebudowywanej za setki milionów linii. Może by tak w ogóle zacząć zarządzać przestrzenią kulturową i przyrodniczą na drodze plebiscytów? Tego by pewnie chcieli populistyczni politycy. Bylibyśmy pierwszym krajem w UE z takim "głębokopseudodemokratycznym" podejściem wiecowym do wspólnego dobra. A tak na marginesie to można by się zastanowić na co by się w Puszczy naprawdę przydało wydać 200 milionów, by mieli z tego korzyść mieszkańcy i przyroda? Ja ułamek procenta, czyli pierwsze pół miliona z tej sumy bym zaproponował na zrobienie rzetelnego planu zagospodarowania, strefowania i planu funkcjonalnego dla całego obszaru puszczy, żeby nie urządzać więcej plebiscytów internetowych na temat dobra narodowego a nawet światowego, żeby dać szansę na rozwój całemu obszarowi i ochronę przyrody i krajobrazu na podstawie profesjonalnego dokumentu. Do największych zagrożeń przyrody w Europie zalicza się wg EEA jej fragmentację!

Czerwona linia to projektowana do odbudowy kolej przecinająca całą puszczę, kropkowany fragment to odcinek wymagający budowy od nowa. Warto zauważyć, że carska linia omija miejscowości i nie obsługuje ruchu lokalnego.

No to mamy projekt właśnie temu mający służyć, na jedynym w Polsce obszarze przyrodniczym Dziedzictwa Ludzkości: kolejnej bariery przez dziedzictwo ludzkości. Jakby szosa do Białowieży nie wystarczała. Jakby nadal chodziło o ściąganie tłumów tylko do Białowieży i nie dopuszczania do rozwoju Hajnówki i innych miejscowości na obrzeżu Puszczy, których potencjał turystyczny nie jest wykorzystany. Zamiast wykonać analizy przyrodnicze oddziaływania i ekonomiczne utrzymania linii (przecież taka linia ma nikłe szanse na utrzymanie się, skoro przed rozwojem motoryzacji kolej na niej splajtowała) urządza się plebiscyt, a portal Gazeta.pl cytuje słowa kogoś ze strony projektu, że tych 500 głosów jakie ponoć uzyskał projekt to były głosy pasażerów :).. W artykule czytamy: "Ważne są także rozmowy z mieszkańcami i turystami. Dużo osób wskazywało tę linię jako bardzo istotną" - dużo? a nam dużo pasażerów i mieszkańców oraz turystów mówiło, że projekt jest idiotyczny i wydawanie takiej kasy na taki cel, gdy jest dużo ważniejszych potrzeb jest zwyczajnie niemoralny... Dodawali, że woleliby ekologiczne autobusy przez wsie puszczańskie, po istniejących drogach.

Puszcza w przedwiosennym słońcu

"Zima puszczańska nie bywa długą i surową lecz często bezśnieżną. Co sześć lat daje dobrą sannę, lecz i to nie na długo; zazwyczaj bywa jednak: mokry śnieg z deszczem, niewielki mrozek, opad śniegu, następnie znowu doba lub dwie odwilży; przy tym rzadko zdarzają się trwałe mrozy [...]" - pisał Karcow 112 lat temu. I tegoroczna zima dobrze ilustruje charakterystykę jej klimatu napisaną przez rosyjskiego autora. Na dzisiejszych zdjęciach taka właśnie zima z mokrym śniegiem i przedwiosennym już słońcem w połowie lutego, z futrzakami w tle:

Trzeci

Po dwudniowym odejściu od puszczy w stronę szerszego problemu dzików wracamy do lasu... Niedawno pisaliśmy na tym blogu o trzech ukradzionych wielkich dębach w Puszczy Białowieskiej. Niedaleko tych wyciętych kilkusetletnich olbrzymów rośnie nadal jeden z najgrubszych dębów w całej puszczy. W oddziale 180 stoi trzeci co do wielkości - w polskiej części puszczy - dąb zwany "Imperator". Tomek Niechoda właśnie go zmierzył i wiemy, że aktualnie dąb ma 706 cm obwodu pnia w pierśnicy i 35 m wysokości. Zdjęcia także autorstwa Tomka.

 

Czyżby dzik był koniem.... (trojańskim)?

Dzisiaj w południe grupa osób z różnych organizacji i regionów, poruszonych kuriozalnym zamiarem wystrzelania dzików na Podlasiu spotkała się pod Ministerstwem Rolnictwa i złożyła na ręce ministra, dw. Ministra Środowiska i Komisji Europejskiej stanowisko w tej sprawie. Oto najważniejsze fragmenty (nadesłane zdjęcia są autorstwa Hanny Skowrońskiej i Wojciecha Bartosa):

Szanowny Panie Ministrze,

Obiecał Pan rolnikom odstrzał wszystkich dzików w województwie podlaskim, aby powstrzymać afrykański pomór świń oraz szkody w plantacjach kukurydzy. Ten plan został następnie zdementowany przez Ministerstwo Środowiska. Problem jednak nie został rozwiązany, a biorąc pod uwagę skalę niezadowolenia rolników, odstrzał dzików będzie kontynuowany, a postulat odstrzału wszystkich dzików będzie z pewnością powracał. Dotychczas na Podlasiu odstrzelono blisko 9,4 tys. dzików – do końca marca ma zostać odstrzelonych łącznie ok. 12 tys. tych zwierząt, również ciężarnych loch, co wywołuje nawet sprzeciw niektórych myśliwych, ze względu na skrajnie niehumanitarny aspekt tej sprawy.

[...] Pragniemy zauważyć, że pomysł jest: (1) szkodliwy dla środowiska naturalnego (2) nieuzasadniony pod względem ekonomicznym i przyrodniczym, oraz niewykonalny (3) w obecnych uwarunkowaniach. Ponadto należy podkreślić, że istnieją alternatywne metody rozwiązania problemu (4) w szczególności zaprzestanie prowadzonego od lat, intensywnego dokarmiania dzików.

Informacja o proteście

W tym przypadku odstępujemy na dwa dni od profilu puszczańskiego bloga, choć problemu puszczy także dotyczy, umieszczamy nadesłaną informację:

Wycięli pomnikowy dąb!

Umieszczamy tutaj reprodukcje z książek sprzed stu laty z nadzieją, że puszcza jest bezpieczna a tutaj kolega telefonuje, żeby zobaczyć jakie zdjęcia Krzysztof Parzych umieścił na FB.. Ogromny dąb w dwóch częściach, dopiero co wycięty, leży w oddziale 179 lub 180...  A tutaj link

Wkrótce wyjaśnia się, że to jeden z trzech ukradzionych niedawno, o których pisał już Jakub Medek w GW To ten, którego złodzieje nie zdążyli wywieźć.. Tak w puszczy też się dzieje...

Cytaty o Puszczy sprzed stu lat

Niedawno informowałem na tym blogu o ukazaniu się polskiego reprintu słynnego dzieła Georgija Karcowa o Puszczy Białowieskiej. Ta książka z czasów carskich, z początku XX wieku przedstawia wiele ciekawych spostrzeżeń z perspektywy rosyjskiej administracji i rosyjskiego autora piszącego dzieło mające chwalić dobra stołowe cesarza Rosji jakimi od 1888 roku stała się cała Puszcza. Tłumaczenia tej księgi dokonał wieloletni dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego i znawca Puszczy dr inż. Czesław Okołów. Czytając Karcowa po polsku możemy znaleźć tam wiele informacji z epoki i zdziwić się wielką sympatią jaką zapisał się w pamięci mieszkańców okres carski, gdy tymczasem Karcow pisze o mieszkańcach w sposób co najmniej niechętny. Powody są różne

Na powyższej stronie jeden z nich: zdaniem Karcowa cały personel puszczy i chłopi przyłączyli się do antyrosyjskiego powstania 1830 roku! Na następnych stronach mamy opis zwycięstwa w Hajnówce kawalerii Chłapowskiego nad rosyjskimi oddziałami Lindena i przyłączenia się do powstańców Tadeusza Tyszkiewicza. To w rezultacie tego Puszcza Świsłocka została przyłączona do Białowieskiej bo zarekwirowano ją Tyszkiewiczowi i przekazano do dóbr carskich.
"po stłumieniu powstania poprzedni personel uczestniczący w rozruchach z oczywistych względów  nie powrócił na swe miejsce" - pisze eufemistycznie Karcow.  A jak miała się miejscowa ludność i co jej wolno było za czasów wspominanej nieraz z rozrzewnieniem administracji carskiej?

Jeszcze o ścieżce i tablicach oraz innych turystycznych elementach krajobrazu

Dziękuję za komentarze przy poprzednich postach. Tak się składa, że niedługo ma ruszyć remont jednej z najważniejszych ścieżek turystycznych w Puszczy Białowieskiej, bo prowadzącej z Białowieży do rezerwatu pokazowego zwierząt przez różnorodne siedliska z fragmentami lasu o cechach pierwotnych. Historia tej ścieżki jest dość długa, bo pierwotnie została wytyczona przez Jacka Wysmułka, bardzo zasłużonego dla rozwoju turystyki leśnika, ale wówczas nie było jeszcze rezerwatu Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej ani puszcza nie była Dziedzictwem Ludzkości wg. kategorii ochrony procesów naturalnych. Mimo to, wzdłuż ścieżki umieszczono niewielkie, nie rzucające się w oczy tabliczki opisujące poszczególne drzewa w sposób kulturowy raczej a nie przyrodniczy. Kilkanaście lat temu WWF wykonał remont ścieżki, a kilka lat później nadleśnictwo ustawiło w miejscu dawnych, niewielkich tabliczek duże, zadaszone tablice informujące w j. polskim i angielskim o tym co z jakiego drzewa można zrobić. Turysta dowiadywał się też, że sponsorem tej inwestycji był browar.