Drewno z nadleśnictw puszczańskich nie spełnia wymogów drewna kontrolowanego

Dnia 26.10.2012 FSC Polska (to międzynarodowa kategoria normatywna biorąca pod uwagę ochronę przyrody i interesy ludzi) ogłosiła raport z konsultacji dotyczących tzw "drewna kontrolowanego". O status "drewna kontrolowanego" dla swojego surowca ubiegały się m.in. nadleśnictwa: Białowieża, Browsk i Hajnówka. FSC Polska stwierdziło, że puszczańskie nadleśnictwa nie spełniają najważniejszych kryteriów i otrzymały kategorię „ryzyka nieokreślonego”. Tym samym nadleśnictwa puszczańskie  - zarządzające wg Lasów Państwowych najlepiej chronionym lasem w Europie - jako nieliczne w kraju nie mają ani certyfikatu FSC, ani statusu drewna kontrolowanego (może to być jednak korzystne z perspektywy rynku lokalnego - red.).

„Drewno kontrolowane” jest pojęciem stosowanym w systemie certyfikacji FSC dla określenia surowca drzewnego lub pochodnego, oferowanego przez przedsiębiorców jako drewno bez certyfikatu FSC, jednak sprawdzonego (skontrolowanego) pod kątem możliwości zmieszania go z surowcem certyfikowanym. W sytuacji niewystarczającej podaży drewna certyfikowanego, dopuszczono możliwość mieszania surowca certyfikowanego z „drewnem kontrolowanym”. Kontrola polega na ocenie źródła pochodzenia surowca pod kątem spełniania najważniejszych wymogów FSC :

- legalności pozyskania

- naruszenia  praw, tradycji i wartości społecznych miejscowej ludności;

- pochodzenia z terenów o podwyższonych wartościach społecznych i przyrodniczych tzw. HCVF (High Conservation Values Forest), gdzie istnieje podejrzenie, że  wartości te  mogły zostać naruszone w wyniku prowadzonej gospodarki leśnej;

- pozyskania z terenów przekształconych lasów naturalnych;

W przypadku niespełnienia przez jednostkę powyższych kryteriów drewno otrzymuje kategorię ryzyka nieokreślonego. Opinie otrzymane w trakcie konsultacji społecznych zadecydowały o utrzymaniu kategorii ryzyka nieokreślonego w regionach nadleśnictw Białowieża, Browsk i Hajnówka, jak również w ekoregionie Global 200 lasów karpackich (PA0504 – Carpathian mountain forests).

Podmioty zaangażowane w konsultacje to m.in: OTOP, Greenpeace, Klub Przyrodników, PnrWI, BPN, Ptaki Polskie zwracały uwagę na niezgodność z prawem dotychczasowego gospodarowania Puszczą (gospodarka bez planu urządzenia lasu, wycinki drzewostanów ponadstuletnich), niedostateczne rozpoznanie walorów przyrodniczych Puszczy, ograniczanie  praw miejscowej  ludności  (dostępność  surowca  drzewnego,  ograniczanie  wstępu  do  lasu) oraz ingerencję w drzewostany HCVF co poskutkowało m.in. spadkiem populacji dzięcioła białogrzbietego.

W związku z decyzjami Ministra Środowiska i zatwierdzeniem planów urządzenia lasu dla nadleśnictw Puszczy Białowieskiej uruchomiono dodatkowe konsultacje społeczne. Z uwagi na dotychczasowe znaczenie zatwierdzenia PUL w  określeniu kategorii ryzyka dla rejonu nadleśnictw: Białowieża, Browsk i Hajnówka. Zatwierdzony plan urządzania lasu rozwiązuje bez wątpienia wiele ze zgłoszonych problemów, jednak zdaniem wielu stron potrzebny jest okres próbny, w trakcie którego można będzie ocenić zgodność prowadzonej gospodarki z podpisanym planem.

Nadanie statusu drewna kontrolowanego surowcowi pochodzącemu z Puszczy wydaje się być bezprzedmiotowe ze względu na niedostateczną podaż drewna opałowego na rynek lokalny  - w 2011 roku jedynie 30% pozyskanego w Puszczy drewna trafiła na rynek lokalny, co wywoływało i nadal wywołuje niezadowolenie lokalnych odbiorców. Jak twierdzi RDLP w Białymstoku - nie ma ekonomicznego uzasadnienia dla przeprowadzenia kosztownego procesu certyfikacji FSC dla nadleśnictw, z których drewno ma trafiać tylko do lokalnych odbiorców, którzy nie są zainteresowani drewnem certyfikowanym. Drewno certyfikowane (lub kontrolowane) jest z kolei chętniej kupowane przez większych kontrahentów spoza regionu. Nadanie statusu drewna kontrolowanego mogłoby więc zmniejszyć ilość dostępnego opału i tym samym pogłębić konflikty ze społecznością lokalną.

- nasłane: Adam Bohdan PnrWI

---