Ile zwierząt jest w Puszczy?

Wilki obserwują mieszkańców :) (Fot.: Adam Wajrak)

Kilkakrotnie w ostatnich tygodniach usłyszałem – najwyraźniej krążące w okolicy – opinie o tym, że w Puszczy Białowieskiej jest teraz bardzo dużo zwierząt i wręcz jej zagrażają. Jest ich jakoby tyle, że „zadeptują las”. Pokazana na tym blogu fotografia chmary ponad 60 jeleni może faktycznie sugerować jakąś ogromną ilość tych zwierząt w Puszczy, ale niekoniecznie świadczy to o presji zagrażającej Puszczy. Jeleniowatych jest znacznie mniej niż w czasach swoistej hodowli dla polowań carskich, kiedy do Puszczy sprowadzano nawet obce gatunki. Można też usłyszeć o tym, że wilki się bardzo rozmnożyły i podchodzą pod domy ludzi. Do tej wiadomości przyczyniły się zresztą media, bo w regionalnych gazetach pojawiła się taka sensacyjna wiadomość o wilkach, że chodzą po wsiach. A jak jest naprawdę? W planach łowieckich możemy wyczytać, że ilość jeleni faktycznie wzrosła w ciągu pięciu lat. Szacowana ich liczba wynosiła w roku 2006 – 2070 a w roku 2011 – 3090. Stado jeleni odbudowało się więc po redukcji, jaka miała miejsce od roku 1991, kiedy to ograniczono ich ilość w 1994 do ok. 1000. Ilość łosi wzrosła tylko nieznacznie z 40 w 2006 do 45 w 2011; sarny za to nieco ubyło, bo w 2006 roku było jej 1167 a w 2011 – 1100; dzików było w roku 2006 – 1467, a w 2011 – 1900 ale ten gatunek ulega silnym fluktuacjom. W poszczególnych latach ilość zwierząt się wahała (np. w roku 2008 podano ilość dzików 2288 a saren 1439). Żubrów od lat jest ponad 450. Natomiast ilość dużych drapieżników przez ostatnie 8 lat się nie zmieniła. Instytut Biologii Ssaków podaje 11 polujących rysi i 4 watahy wilków. Wszystkie te dane zawierają pewnie jakiś procent błędu. Wielu przyrodników mówi, że coraz trudniej jest spotkać ślady rysia.
Natomiast dzięki monitoringowi i kamerom udało się wielokrotnie wilki obserwować w BPN i poza nim (w interencie popularna była rejestracja przez kamerę Nadleśnictwa Browsk żubrów i wilków w miejscu dokarmiania). Co do odwiedzania przez wilki wsi to po raz pierwszy spotkałem się z tym od razu na początku mieszkania w Białowieży przed 12 laty. Wówczas na ślady wilka natknąłem się 50 metrów od domu. Wówczas też, jadąc w nocy samochodem spotkałem wilka idącego drogą w Białowieży. Przez następne 10 lat widywałem wilcze tropy każdej zimy nawet na drodze i za opłotkami gospodarstw, wzdłuż Narewki. Sam, chodząc na nartach wielokrotnie spotykałem wilki, a kiedyś, jadąc rowerem z Francuzem, który pierwszy raz był w Puszczy, natknęliśmy się na leżącą na drodze wilczycę na samym początku parku narodowego. Moja znajoma oglądała przez okno wilki w gospodarstwie jej ojca, kiedy wbiegły na podwórze, niedawno gospodarz kwatery turystycznej też widział wilki na swoim podwórzu. Podobne obserwacje zdarzają się tu od lat i spotkanie tropów wilka a nawet spotkanie jego samego w pobliżu miejscowości nie jest czymś nadzwyczajnym (pomijam tu okres kiedy na początku pobytu w ogrodzonym wybiegu oswojone wilki z rezerwatu pokazowego zwierząt wydostawały się przez ogrodzenie i zabawiały w okolicy). Zdarza się, że wilki zabijają swoje ofiary bezpośrednio przy ogrodzeniach. Ja osobiście nigdy nie spotkałem rysia. Przed kilku laty częściej widywałem jego tropy, ostatnio już nie, ale poruszam się głównie po Białowieskim Parku Narodowym.