Dzisiejszą wędrówkę po Puszczy można
by nazwać „szlakiem dębów”. Lubię wracać do drzew, do których zaprowadził mnie
kiedyś Janusz Korbel, które fotografował i pokazywał na tym blogu. Dąb, Quercus, należy do najstarszych drzew
świata. Żył już w paleocenie, najstarszej epoce trzeciorzędu, około 65 milionów
lat temu!
Ile lat ma najstarszy dąb w Puszczy
Białowieskiej wie na pewno Tomasz Niechoda, który od kilkudziesięciu lat mierzy
tu drzewa i prowadzi największą chyba w Europie stronę poświęconą drzewom Białowieskiego
Parku Narodowego: http://www.drzewa.puszcza-bialowieska.eu/
Od najdawniejszych czasów dąb był
drzewem świętym. Źródło tej świętości i przyczynę kultu, jakim otaczano dęby,
upatruje się nie tylko w imponujących rozmiarach czy siłach żywotnych tego
drzewa, lecz także- a może nawet przede wszystkim – w jego mocy przyciągania
piorunów i dawania ognia. Nasz dziki przodek, żyjący w lesie, zauważył, ze
pioruny najczęściej biją w dęby i utożsamił sobie boga grzmotów z tym właśnie
drzewem. Przerażenie kazało mu go czcić, a zmysł praktyczny podszepnął
krzesanie ognia przy pomocy dwóch kawałków drewna, naładowanych piorunem.
Obroną dębów zajmowali się już
pisarze starożytni- Teofrast, Katon, Pliniusz. Ten ostatni namawiał nawet do
siania lasów dębowych. W Polsce, również stosunkowo wcześnie zaczęto dbać o
dęby. Statut Kazimierza Wielkiego z roku 1347 w rozdziale „de incidentibus sylvas”
nakazuje kary ( w postaci wołów, owiec czy odpowiedniej ilości zboża) za
wycinanie młodej dębiny w cudzym lesie. Później za „gałęzie dębowe albo
latorośle w cudzym wycięte gaju” naznaczano karę pieniężną. Gorącym obrońcą
lasów w ogóle, a dębów w szczególności, był Jan Ostroróg, żyjący w latach
1565-1622, wojewoda poznański, pisarz i polityk. W swoim „Kalendarzu
gospodarskim na horyzont komarzeński” nie tylko żądał troskliwej opieki nad istniejącymi
lasami dębowymi, które uważał za wielkie dobro polskiej gospodarki, ale też
wskazywał na pilną konieczność zakładania szkółek i pouczał o siedliskowych
wymaganiach dębu.
Dęby. Wokół nich masy żołędzi. Nie
ma się kto nimi cieszyć, bo przeprowadzony w lutym br. spis zwierząt w
Rezerwacie Ścisłym wykazał tylko 4 dziki! Janusz bardzo je lubił i często fotografował;
czasem robiliśmy to razem…
Niestety nie jestem w stanie określić, który dąb w Puszczy jest najstarszy - zapewne wcale nie ten najgrubszy :) Natomiast najgrubszy i być może najwyższy jak najbardziej tak :) tomek niechoda
OdpowiedzUsuń