List z Hajnówki

                                                      W Białowieskim Parku Narodowym, 18 grudnia 2010

„Moje zdanie na temat powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego”


Pod takim tytułem trafił do nas tekst napisany przez mieszkańca Hajnówki. Tekst był napisany jeszcze przed wyborami samorządowymi i jego autor, mający bogate doświadczenie całego życia w regionie hajnowskim, postanowił zanieść swoje przemyślenia do lokalnego dodatku „Kurier Hajnowski”, by podzielić się swoimi odczuciami i apelować o głosowanie na ludzi, którzy mogliby coś zmienić w obecnej polityce regionalnej. Redakcja zrezygnowała jednak z publikacji
i teraz autor (prosił o anonimowość ze względu na specyfikę mieszkania i pracy w Hajnówce) przysłał swój tekst do nas, zgadzając się na przedstawienie jego poglądów na blogu. Poniżej ta wypowiedź, skrócona o fragmenty wyborcze i z pominięciem fragmentów personalnych. Poglądów autora z pewnością nie dzieli większość jego współmieszkańców, są jednak wyrazem innego spojrzenia niż dominujące w lokalnych mediach:

Z wielkim zainteresowaniem śledzę los Puszczy Białowieskiej, która obecnie jest tylko z nazwy. Turysta jadący samochodem z Hajnówki do Białowieży może odnieść wrażenie, że faktycznie podróżuje przez dziewiczy las. Nie wie, że jest to tylko wąski pas starodrzewu po obu stronach jezdni. Nie jest w stanie tego sprawdzić, bo nie zaparkuje przecież samochodu na ruchliwej, wąskiej szosie, nie wolno mu też wjechać do lasu. Z okresu dzieciństwa pamiętam całe połacie dorodnych, strzelistych sosen, potężne dęby, które rosły wszędzie. Były to lata 50-te, 60-te ubiegłego wieku. Pamiętam też ogromne połacie, lasu ściętego pień w pień. Pewnie leśnicy myśleli, że rąbaniu puszczy nie będzie końca, że ta jest jak zboże, które można co roku siać i co roku zbierać. Niestety, grubo się pomylili. Praktycznie po prawdziwej Puszczy Białowieskiej pozostały tylko Rezerwat Ścisły i ... wspomnienia. Nadeszły czasy, kiedy usychają nieliczne już, pozostawione dęby (one zawsze stanowiły o potędze puszczy), jesiony, sosny, świerki. Pozostaną tylko graby, olchy. Zniknają brzozy i osiki, bo leśnicy maja je za chwasty i usuwają. Do ochrony pozostał właściwie tylko teren, zwierzęta, ptaki... Pewne rzeczy zostały historycznie przegapione. Należało jeszcze w minionym wieku pomyśleć nad powiększeniem terytorium Puszczy Białowieskej poprzez wykup gruntów od rolników. W takim pasie wokół puszczy zasadzić szybko rosnące drzewa i problem opału, swobodnego zbioru runa by nie istniał. Dzisiaj to jest niemożliwe, bo bardzo kuszące są dopłaty unijne. Nie przespali okazji warszawiacy, lekarze, samorządowcy... wykupując grunty okalające puszczę od biednych mieszkańców. Pewien poseł stąd pisał, że poszerzenie parku to “całkowite nieporozumienie”, że należy pytać o to mieszkańców i działaczy samorządowych. Nic błędniejszego! Już było jedno poszerzenie – rzucanie jajkami w ministra. Przecież nikt mądry nie pozwoli na dalszą dewastację ogólnonarodowego, ba, światowego dobra. Nie sądzę, że pan poseł wywalczy w Warszawie pozwolenie dla mieszkańców na dalsze wycinanie drzew, chociaż chcą tego przede wszystkim miejscowi stolarze i leśnicy. W Warszawie nie wiedzą zapewne, że główny truciciel puszczy – Hajnówka, ogrzewa się węglem sprowadzanym ze wschodu. Jest on podłej jakości: zanieczyszczony, o ogromnej ilości popiołu. W bezwietrzny dzień miasto przypomina dawny Śląsk. Ta sama Hajnówka sypie na ulice ogromne ilości soli, która spływa z deszczówką do rzeki Leśnej i dalej do “cudu natury”. Wokół wsi i miasteczek zalegają góry śmieci, bo samorządowcy w pogoni za stanowiskami i podwyżkami swoich pensji zapomnieli o rozwiązaniu problemu we właściwym czasie. Niedawno chciano, by uznano puszczę za jeden z siedmiu cudów świata. Wtedy popłynęłyby zagraniczne pieniądze na propagandę tego cudu, na ulotki, foldery. Na pewno nie bezpośrednio na polepszenie bytu tutejszych mieszkańców, ogłupianych ciągle od 1944 roku przez miejscową komunistyczną propagandę. Może kiedyś Hajnówka, dzięki objęciu lasu ją otaczającego poważną ochroną, stanie się prawdziwym miastem turystycznym a nie tylko “Bramą do puszczy”, jak się ją promuje teraz. Na razie turyści zostawiają jej tylko smród spalin samochodowych. Miejscowości takie jak Hajnówka, Narewka, Białowieża, Narew, Kleszczele potrzebują doprowadzenia gazu ziemnego. I tu państwo może pomóc poprzez zbudowanie gazociągu. Ze znikomej ilości drewna opałowego, jakie sprzedają nadleśnictwa, korzystaliby głównie ci mieszkańcy wsi, gdzie doprowadzenie gazu byłoby nieekonomiczne ze względu na rozproszoną zabudowę. Może drewno pozyskiwane w puszczy powinno najpierw być sprzedawane na potrzeby mieszkańców w cenie normalnej, a nie dwa razy wyższej niż dla Gryfskandu! Tu Panie pośle jest pole do działania! Puszcza Białowieska nie może być ciągle zakładnikiem w rękach samorządowców. Czas najwyższy powiedzieć: ręce precz od puszczy! Potrzebna jest jej mądra ochrona!
I jeszcze o lokalnej polityce: Jak hajnowscy włodarze mogą poważnie myśleć o zachęceniu turystów, by rozpoczęli jej zwiedzanie, począwszy już od granic miasta, skoro nie godzą się na jej ochronę? Przecież puszcza nie rośnie tylko w Białowieży. Tuż za miastem mamy przepiękną dolinę rzeki Leśnej, tu zaczynają bieg kolejki leśne. Tu są dostępne do oglądania kurhany, rezerwat Głęboki Kąt, rezerwat Lipiny itd. Dla osób przybywających z zewnątrz tłoczy się w folderach informację, że Puszcza Białowieska to Białowieża! Na tablicy z planem miasta Hajnówki przeczytałem sensacyjną wiadomość: Atrakcje miasta to (napisane w kolejności): sobór, kościół, kuźnia Mierzwińskiego, muzeum kultury białoruskiej i pomnik żubra stojący w krzakach. Czy te obiekty i imprezy mają zatrzymać w mieście turystów!? Chyba autor tych informacji miał wysoką gorączkę w chwili redagowania tablicy. Moim skromnym zdaniem Muzeum Kultury Białoruskiej jako wytwór cywilizacji (oczywiście nie w tak skromnej formule jak teraz) oraz Puszcza jako wytwór przyrody, mogłyby być zachętą dla obcych by zatrzymać się w Hajnówce. To mają być cele strategiczne! A gdzie podziała się na tablicy Puszcza? Przecież jest ona już w mieście! A o niej nie ma ani słowa. Co znaczy hasło “Brama do Puszczy”? W bramie nikt się nie zatrzymuje, bo go inni popchną. Brama to wlot albo wylot do czegoś. W pobliskim Białymstoku otwierają szlak PRL, a w Hajnówce pada słynny na cały świat Bar u Wołodzi (zbiór gadżetów komunistycznych – red), sławiący życiorysy naszych samorządowców. Komu przeszkadzał parking przy szosie do Białowieży? Przecież w całym cywilizowanym świecie na dojazdach do miejsc turystycznych są parkingi z dymiącymi grilami, ciepłą kawą czy herbatą. Tu natomiast jest inaczej. Według teorii spiskowej wygląda to tak, jakby ktoś się dogadał z białowieskimi hotelami i turysta musi przeć non stop przed siebie, by dopiero wyhamować w Białowieży. Byle nie zatrzymać się w Hajnówce.
Mieszkaniec Hajnówki