Czy ten resort zajmie się kiedyś ochroną przyrody? My apelujemy o odebranie parków narodowych, wspólnego dobra narodowego, politykom i samorządom!
Kolejna porażka resortu środowiska
(Publikujemy obszerne fragmenty listu Jakuba Medka, dziennikarza Gazety Wyborczej w Białymstoku, jaki wysłał on do resortu środowiska. List pozwala zrozumieć jakie mechanizmy stoją na przeszkodzie powiększenia BPN i jakie błędy popełnia ministerstwo środowiska, a także co nam grozi w ochronie przyrody. Śródtytuły od redakcji.)
Strony
▼
9 grudnia 2009
2 grudnia 2009
Odwołanie i wycofanie
Minister odwołał 27 listopada 2009 r. dyrektor BPN Małgorzatę Karaś, zarzucając jej niedostateczną inicjatywę w pracach na rzecz powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego i słabą współpracę z samorządami. Anonimowy działacz ekologiczny ogólnopolskiej organizacji skomentował na łamach GW, że minister potrzebował kozła ofiarnego w obliczu totalnej klęski ministerialnego planu powiększenia parku.
Jak wydać wielką kasę i nie ochronić przyrody:
Jak wydać wielką kasę i nie ochronić przyrody:
3 października 2009
Prawdziwe zyski i straty okiem ekonomisty
Puszcza Białowieska generuje każdego roku strumień korzyści rekreacyjnych w wysokości 11.5 miliona zł (2002), co odpowiada całkowitej wartości rekreacyjnej zasobu równej 287 mln. zł. Wyceny dokonano za pomocą metody kosztu podróży. Metoda ta ponad wszelką wątpliwość ukazuje, ile co najmniej gotowi są poświęcić ludzie, aby odnieść korzyść z zetknięcia się z badanym obiektem. Porównując to z wynikami ekonomicznymi Nadleśnictwa Białowieża w latach 2000-2004 autor opracowania wykazał, że korzyści rekreacyjne dostarczane przez Puszczę Białowieską są 27 krotnie większe od średnich korzyści ekonomicznych generowanych przez Nadleśnictwo Białowieża w latach 2000-2004.
Utrata korzyści związanych z eksploatacją Puszczy Białowieskiej jest znikoma w porównaniu z korzyściami rekreacyjnymi dostarczanymi przez Puszczę. Warto przy tym podkreślić, że korzyści rekreacyjne stanowią jedynie część całkowitej wartości tego unikalnego ekosystemu leśnego.
Fragmenty opracowania: Rekreacyjna wartość Białowieskiego Parku Narodowego. Marek Giergiczny, Warszawski Ośrodek Ekonomii Ekologicznej
Utrata korzyści związanych z eksploatacją Puszczy Białowieskiej jest znikoma w porównaniu z korzyściami rekreacyjnymi dostarczanymi przez Puszczę. Warto przy tym podkreślić, że korzyści rekreacyjne stanowią jedynie część całkowitej wartości tego unikalnego ekosystemu leśnego.
Fragmenty opracowania: Rekreacyjna wartość Białowieskiego Parku Narodowego. Marek Giergiczny, Warszawski Ośrodek Ekonomii Ekologicznej
16 września 2009
Czego boją się radni gmin puszczańskich
Trwają już ostatnie dni konsultacji białowieskich. Radni są na ogół niechętni przyjęciu ponad 100 milionów na cele inwestycji proekologicznych w zamian za zgodę na powiększenie parku narodowego. Przedstawiamy w skrócie najbardziej charakterystyczne obawy wyrażone przez radnych regionu Puszczy. Nie są to poglądy wszystkich radnych i wszystkich gmin, lecz tylko wybrane, które budzą nasze szczególne zdziwienie:
12 września 2009
Apel w sprawie ochrony Puszczy Białowieskiej
Pan Minister Środowiska
Prof. Maciej Nowicki
Szanowny Panie Ministrze,
Od kilku lat organizacje pozarządowe monitorują stan, sposób ochrony i gospodarowania przyrodą Puszczy Białowieskiej – ostatniego naturalnego lasu na Niżu Europejskim. Wyniki monitoringu napawają nas niepokojem i pozwalają sądzić, że dotychczasowa gospodarka leśna prowadzona na terenie tego unikatowego kompleksu leśnego godzi w cele ochrony wyznaczone dla tego obszaru.
Wycinanie drzew, które odbywa się w naturalnych drzewostanach Puszczy Białowieskiej powoduje od wielu lat, nie tylko utratę jej naturalnego charakteru, ale także niszczenie siedlisk roślin, zwierząt i grzybów. Bardzo często są to siedliska priorytetowych gatunków objętych ochroną w ramach sieci Natura 2000, lub gatunków z tzw. „czerwonych list” zagrożonych wyginięciem wg Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
Ostatnie wydarzenia, które miały miejsce w Puszczy Białowieskiej, takie jak usunięcie kilkusetletnich dębów, czy postulaty nadleśnictw dotyczące usuwania drzew z rezerwatów świadczą o nasileniu niebezpiecznych trendów i przemawiają za niezwłocznym wdrożeniem działań, które pozwolą skutecznie ochronić przyrodę Puszczy.
Prof. Maciej Nowicki
Szanowny Panie Ministrze,
Od kilku lat organizacje pozarządowe monitorują stan, sposób ochrony i gospodarowania przyrodą Puszczy Białowieskiej – ostatniego naturalnego lasu na Niżu Europejskim. Wyniki monitoringu napawają nas niepokojem i pozwalają sądzić, że dotychczasowa gospodarka leśna prowadzona na terenie tego unikatowego kompleksu leśnego godzi w cele ochrony wyznaczone dla tego obszaru.
Wycinanie drzew, które odbywa się w naturalnych drzewostanach Puszczy Białowieskiej powoduje od wielu lat, nie tylko utratę jej naturalnego charakteru, ale także niszczenie siedlisk roślin, zwierząt i grzybów. Bardzo często są to siedliska priorytetowych gatunków objętych ochroną w ramach sieci Natura 2000, lub gatunków z tzw. „czerwonych list” zagrożonych wyginięciem wg Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
Ostatnie wydarzenia, które miały miejsce w Puszczy Białowieskiej, takie jak usunięcie kilkusetletnich dębów, czy postulaty nadleśnictw dotyczące usuwania drzew z rezerwatów świadczą o nasileniu niebezpiecznych trendów i przemawiają za niezwłocznym wdrożeniem działań, które pozwolą skutecznie ochronić przyrodę Puszczy.
Puszcza Białowieska - „Stop wycince!”
Pod takim hasłem odbyła się dzisiaj pokojowa demonstracja organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony Puszczy Białowieskiej. Organizacje domagają się od Ministerstwa Środowiska natychmiastowego wstrzymania eksploatacji Puszczy, która jest ostatnim na niżu europejskim lasem o cechach pierwotnych jaki przetrwał do naszych czasów.
Podczas międzynarodowej konferencji zorganizowanej z okazji uroczystych obchodów 600-lecia ochrony Puszczy, przedstawiciele organizacji pozarządowych przekazali ministrowi środowiska petycję, w której domagają się podjęcia natychmiastowych działań zapobiegawczych, które pozwolą uniknąć nieodwracalnych strat w cennej przyrodzie Puszczy. Przekazaniu petycji towarzyszyło ponad 100 aktywistów różnych organizacji, które wystąpiły wspólnie jako koalicja dla Puszczy.
Podczas międzynarodowej konferencji zorganizowanej z okazji uroczystych obchodów 600-lecia ochrony Puszczy, przedstawiciele organizacji pozarządowych przekazali ministrowi środowiska petycję, w której domagają się podjęcia natychmiastowych działań zapobiegawczych, które pozwolą uniknąć nieodwracalnych strat w cennej przyrodzie Puszczy. Przekazaniu petycji towarzyszyło ponad 100 aktywistów różnych organizacji, które wystąpiły wspólnie jako koalicja dla Puszczy.
4 września 2009
Mity i prawdy o poszerzeniu BPN
DO MIESZKAŃCÓW ZIEMI HAJNOWSKIEJ
1. Poszerzenie parku oznacza ograniczenie dostępu do miejscowego drewna użytkowego i opałowego oraz ograniczenie dochodów ze zbieractwa runa leśnego. NIEPRAWDA!PRAWDA JEST TAKA: Obecnie z ok. 130 tys m3 drewna pozyskiwanego rocznie
w Puszczy na rynek lokalny trafia zaledwie 10%. Reszta wyjeżdża poza region. Projekt powiększenia parku zapewnia zaopatrzenie rynku lokalnego w drewno w pierwszej kolejności. Projekt zapewnia również możliwość zbioru runa, jagód i grzybów na obszarze nie mniejszym niż obecnie. Dzisiaj w obrębie Hwoźna mieszkańcy mogą na terenie parku narodowego zbierać grzyby i jagody!
2. Nastąpi ograniczenie wolności mieszkańców, las zostanie zamknięty. NIEPRAWDA!
PRAWDA JEST TAKA: Zakaz poruszania się w lasach gospodarczych po obszarach rezerwatów obwiązuje obecnie. Park narodowy tylko w części jest obszarem ochrony ścisłej i tylko tam można się poruszać wyłącznie z przewodnikiem. Jednak i dzisiaj mieszkańcy gmin z obszaru parku nie muszą płacić wstępu i wszystkie obiekty parkowe są dla nich otwarte i darmowe. Podobnie będzie i w parku powiększonym.
20 sierpnia 2009
Porządki w Puszczy
Celebrowanie 600-lecia ochrony Puszczy Białowieskiej, w czasie gdy jej część zarządzana przez Lasy Państwowe ograbiana jest z najstarszych drzew zakrawa na kiepski żart – mówi Adam Bohdan z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, więcej w artykule "Puszcza Białowieska. Leśnicy czyszczą puszczę z ogromnych dębów"
Targi o park narodowy
Trwają dyskusje z gminami o cenę za wyrażenie zgody na powiększenie Białowieskiego Parku Narodowego. Ministerstwo uzgodniło szereg projektów dla gmin i przedstawiło zapewnienie ich finansowania z narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Z nieoficjalnych informacji wynika, że Gmina Białowieża może nie wyrazić zgody. Wówczas na jej terenie park narodowy nie mógłby być powiększony.
Oto lista projektów uzgodnionych przez Ministerstwo Środowiska z gminami powiatu Hajnowskiego do Białowieskiego Programu Rozwoju. Resort środowiska przedstawił uchwałę NFOŚ z dnia 19. 08. 2009 gwarantującą sto milionów na ten program.
Oto lista projektów uzgodnionych przez Ministerstwo Środowiska z gminami powiatu Hajnowskiego do Białowieskiego Programu Rozwoju. Resort środowiska przedstawił uchwałę NFOŚ z dnia 19. 08. 2009 gwarantującą sto milionów na ten program.
6 lipca 2009
Konsultacje białowieskie
Lokalni politycy z Hajnówki lubią powtarzać, że Puszcza Białowieska przetrwała do dzisiaj dzięki miejscowej ludności. Nie jest to prawda historyczna, jako że puszcza była książęca, królewska i carska i ludność na jej temat nie miała nic do powiedzenia. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę puszcza była państwowa, ale przez kilka lat oddana angielskiej firmie drzewnej, która ją potężnie przerżnęła. Leśnicy weszli do puszczy dopiero pod koniec lat 20. XX wieku. Jednak nadal eksploatowali las, bo potrzebne były pieniądze. Obecnie rozważa się poważne zmiany w sposobie zarządzania puszczą. Lasy Państwowe, które ograniczyły pozyskanie drewna z Puszczy, by chronić jej wartości przyrodnicze i obecnie zarządzają deficytowymi nadleśnictwami, proponują oddanie znacznej jej części pod park narodowy. Jednak polskie prawo zastrzega konieczność uzyskania zgody samorządów na objęcie obszarów w granicach gmin parkiem narodowym.
Po wizycie ministra Nowickiego 19 czerwca w Białowieży z pakietem dla Puszczy Białowieskiej, nastał czas na konsultacje. Na razie odbywają się one głównie na forach internetowych. Największa dyskusja rozgorzała na stronach Kuriera Porannego, białostockiej gazety mającej swoją mutację hajnowską. Kurier Poranny opublikował mianowicie duży artykuł anonimowego czytelnika podpisującego się „tutejszy”, który pojawił się wcześniej na forum Kuriera Hajnowskiego. Poniżej przytaczamy fragmenty wypowiedzi „tutejszego” oraz wypowiedź innych tutejszych, podpisujących się „Głos Białowieży” i „św.Wincent”. Stanowiska te dobrze charakteryzują nastawienia części lokalnej społeczności do poszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego.
Po wizycie ministra Nowickiego 19 czerwca w Białowieży z pakietem dla Puszczy Białowieskiej, nastał czas na konsultacje. Na razie odbywają się one głównie na forach internetowych. Największa dyskusja rozgorzała na stronach Kuriera Porannego, białostockiej gazety mającej swoją mutację hajnowską. Kurier Poranny opublikował mianowicie duży artykuł anonimowego czytelnika podpisującego się „tutejszy”, który pojawił się wcześniej na forum Kuriera Hajnowskiego. Poniżej przytaczamy fragmenty wypowiedzi „tutejszego” oraz wypowiedź innych tutejszych, podpisujących się „Głos Białowieży” i „św.Wincent”. Stanowiska te dobrze charakteryzują nastawienia części lokalnej społeczności do poszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego.
22 czerwca 2009
Co piszczy w Puszczy
Zamieszczamy dwa ważne dokumenty związane z przyszłością regionu:
1. Stanowisko Rady Europy w sprawie zawieszenia Dyplomu Obszarów Chronionych
2. Stanowisko samorządów lokalnych powiatu hajnowskiego w sprawie Pakietu dla Puszczy Białowieskiej.
1. Stanowisko Rady Europy w sprawie zawieszenia Dyplomu Obszarów Chronionych
2. Stanowisko samorządów lokalnych powiatu hajnowskiego w sprawie Pakietu dla Puszczy Białowieskiej.
20 czerwca 2009
Szansa dla Puszczy
Zachęcamy do lektury artykułu białostockiego wydania Gazety Wyborczej poświęconego najnowszej inicjatywie ministra ochrony środowiska powiększenia parku narodowego. Jeden z nielicznych, zasługujących na uwagę tekstów na ten temat.
"Gminy Puszczy Białowieskiej stoją przed prostym dylematem: albo postawią na ochronę przyrody i turystykę, albo popadną w niebyt. Dla wielu lokalnych samorządowców, tkwiących wciąż mentalnie w systemie nakazowo-rozdzielczym, wybór taki oczywisty nie jest. Woleliby zachować obecne status quo. Nawet za cenę agonii tego obszaru." więcej
"Gminy Puszczy Białowieskiej stoją przed prostym dylematem: albo postawią na ochronę przyrody i turystykę, albo popadną w niebyt. Dla wielu lokalnych samorządowców, tkwiących wciąż mentalnie w systemie nakazowo-rozdzielczym, wybór taki oczywisty nie jest. Woleliby zachować obecne status quo. Nawet za cenę agonii tego obszaru." więcej
23 kwietnia 2009
Dostaliśmy list od Marszałka - nie wierzymy w cuda!
Szanowni Państwo
Szwajcarska fundacja "New7Wonders", która organizowała spektakularną akcję stworzenia listy siedmiu architektonicznych cudów świata rozpoczęła kolejny plebiscyt. Tym razem wybierane są nowe CUDA NATURY. W konkursie biorą udział tylko 2 kandydatury z Polski, Puszcza Białowieska w kategorii „LASY” oraz Wielkie Jeziora Mazurskie w kategorii „PEJZAŻE I FORMY POLODOWCOWE”. W poprzedniej edycji zagłosowało ok. 100 milionów osób. Bez wsparcia internautów maleją szanse na zakwalifikowanie się do finałowej „JEDENASTKI”, którą poznamy już 7 lipca br.Zwracam się z prośbą o umieszczenie na Państwa stronie internetowej banneru
(z załącznika) umożliwiającego wejście na stronę www.BialowiezaForest.eu zawierającą informacje o Puszczy Białowieskiej oraz wskazówki odnośnie sposobu głosowania. Jednocześnie proszę o włączenie się do akcji promocyjnej poprzez jak najszersze upowszechnienie informacji o konkursie wśród osób i instytucji współpracujących z Państwem.
Szwajcarska fundacja "New7Wonders", która organizowała spektakularną akcję stworzenia listy siedmiu architektonicznych cudów świata rozpoczęła kolejny plebiscyt. Tym razem wybierane są nowe CUDA NATURY. W konkursie biorą udział tylko 2 kandydatury z Polski, Puszcza Białowieska w kategorii „LASY” oraz Wielkie Jeziora Mazurskie w kategorii „PEJZAŻE I FORMY POLODOWCOWE”. W poprzedniej edycji zagłosowało ok. 100 milionów osób. Bez wsparcia internautów maleją szanse na zakwalifikowanie się do finałowej „JEDENASTKI”, którą poznamy już 7 lipca br.Zwracam się z prośbą o umieszczenie na Państwa stronie internetowej banneru
(z załącznika) umożliwiającego wejście na stronę www.BialowiezaForest.eu zawierającą informacje o Puszczy Białowieskiej oraz wskazówki odnośnie sposobu głosowania. Jednocześnie proszę o włączenie się do akcji promocyjnej poprzez jak najszersze upowszechnienie informacji o konkursie wśród osób i instytucji współpracujących z Państwem.
6 kwietnia 2009
Plany obchodów 600 lecia rzezi w Puszczy
Przed sześciuset laty, w roku 1409 spolszczony Litwin Jogajła, czyli król Władysław II Jagiełło urządził w Puszczy wielodniowe polowanie (Długosz: „...udał się król na polowanie do Białowieży za rzekę Lśnę [...] Złowił w tym czasie mnóstwo zwierzyny. Kazał ją zasolić i w beczkach przesłać przez Narew i Wisłę do Płocka i przechować na przyszłą wojnę” –) i, jak pisze rosyjski historyk Puszczy Karcov, nie darowano niczemu, co się ruszało (Karcov: Jatki, które urządzał Jagiełło dla zaopatrzenia armii w żywność, nie mogły pozostać bez śladu nawet w tak bogatych w zwierzynę lasach, jak wiekowe litewskie. Tam, gdzie urządzano takie polowania, całą zwierzynę, którą zobaczyli myśliwi, wybijano do nogi.). Upłynęło lat sześćset i czytam taki oto tekst rozesłany z ministerstwa środowiska:
W roku 2009 przypadają obchody 600-lecia Objęcia Ochroną Puszczy Białowieskiej.
Wydarzenia towarzyszące świętowaniu obchodów zorganizowane zostały w ramach platformy działań pod nazwą „Partnerstwo dla Puszczy Białowieskiej” zainicjowanej przez Ministerstwo Środowiska. Zrzeszone w Partnerstwie dla Puszczy Białowieskiej instytucje i organizacje będą wspólnie promować markę Puszczy Białowieskiej w Polsce.
Wydarzenia towarzyszące świętowaniu obchodów zorganizowane zostały w ramach platformy działań pod nazwą „Partnerstwo dla Puszczy Białowieskiej” zainicjowanej przez Ministerstwo Środowiska. Zrzeszone w Partnerstwie dla Puszczy Białowieskiej instytucje i organizacje będą wspólnie promować markę Puszczy Białowieskiej w Polsce.
23 lutego 2009
Jajka i ulotki w 2000 roku
W roku 2000 Białowieża była terenem zorganizowanej przez nieznane siły i ośrodki akcji protestacyjnej przeciw powiększeniu Białowieskiego Parku Narodowego. Akcja była przeprowadzona na dużą skalę i przedstawione wówczas argumenty są żywe w świadomości mieszkańców do dzisiaj.
Na fotografii zaczerpniętej z gazety widzimy protestujących w 2000 roku pod transparentami z nazwiskami naukowców białowieskich.
Na fotografii zaczerpniętej z gazety widzimy protestujących w 2000 roku pod transparentami z nazwiskami naukowców białowieskich.
15 stycznia 2009
MInister powiedział
Minister Nowicki chce w tym roku powiększyć znacznie Białowieski Park Narodowy. Jest to jeden z pięciu priorytetów w dziedzinie polityki środowiskowej rządu. Podczas konferencji prasowej dnia 15 stycznia 09 minister powiedział:
„W związku z symboliczną rocznicą 600-lecia ochrony przyrody w Puszczy Białowieskiej – powiększenie Parku Narodowego na obszar (część 20 tyś. ha) Puszczy Białowieskiej, ma to nastąpić:
- w tym roku koniecznie !
- chcielibyśmy zdążyć do połowy roku !
W tej chwili trwają prace nad znalezieniem konsensusu pomiędzy lasami i samorządami a MŚ i NGO-sami, gdyż konflikt pomiędzy tymi grupami jest znany już od lat 90-tych … „
Minister zapowiedział, iż będzie zorganizowana konferencja prasowa poświęcona tylko i wyłącznie Puszczy Białowieskiej.
„W związku z symboliczną rocznicą 600-lecia ochrony przyrody w Puszczy Białowieskiej – powiększenie Parku Narodowego na obszar (część 20 tyś. ha) Puszczy Białowieskiej, ma to nastąpić:
- w tym roku koniecznie !
- chcielibyśmy zdążyć do połowy roku !
W tej chwili trwają prace nad znalezieniem konsensusu pomiędzy lasami i samorządami a MŚ i NGO-sami, gdyż konflikt pomiędzy tymi grupami jest znany już od lat 90-tych … „
Minister zapowiedział, iż będzie zorganizowana konferencja prasowa poświęcona tylko i wyłącznie Puszczy Białowieskiej.
14 stycznia 2009
11 stycznia 2009
Zwierzęta puszczańskie wybierają wolność
Od niedawna zwierzęta puszczańskie gromadzą się w rejonie Nadleśnictwa Białowieża i części Nadleśnictwa Browsk, bo instynkt im mówi, że te tereny zostaną w tym roku przyłączone do Białowieskiego Parku Narodowego. Podobno doniósł im o tym pewien nadleśniczy, który o likwidacji Nadleśnictwa Białowieża usłyszał na odprawie. Plotki bywają interesujące. Tym bardziej, że efekty prac różnych gremiów powoływanych dla Puszczy kończyły się zawsze fiaskiem. Zwierzęta usłyszały potwierdzenie podsłuchując rozmowę na linii z resortem środowiska. Chcemy przestrzec zwierzęta, że póki co w istniejących jeszcze nadleśnictwach grasują myśliwi. Darz Bór.
Trochę więcej >>
Trochę więcej >>
4 stycznia 2009
Ochrona przyrody niebezpieczna dla turystów
Rada Gminy Białowieża obawia się o bezpieczeństwo mieszkańców i turystów, gdyż jej zdaniem wejście do lasu staje się niebezpieczne z powodu ochrony przyrody.
Pod koniec 2008 roku Rada Gminy Białowieża opublikowała swoje stanowisko w sprawach ochrony przyrody na terenie gminy. Rada występując jako „rzeczywisty gospodarz” Puszczy Białowieskiej stanowczo pyta o sens i potrzebę ochrony ścisłej lasu poza parkiem narodowym. Przestrzega również, że ten biedny region, który wbrew własnej woli zrezygnował z uciążliwych dla środowiska inwestycji, licząc za to na inne dochody, na skutek ochrony przyrody będzie jeszcze bardziej ubożał. Zdaniem rady gminy największym zagrożeniem dla turystów są naturalnie zamierające drzewa. Innymi słowy, należy Puszczę "wysprzątać" rekami leśników (oni najlepiej się na tym znają), wtedy będzie "ładna", "bezpieczna" niczym dom po świątecznych porządkach. Grunt to estetyka - bez niej żaden turysta do puszczy nie przyjedzie :)
Pod koniec 2008 roku Rada Gminy Białowieża opublikowała swoje stanowisko w sprawach ochrony przyrody na terenie gminy. Rada występując jako „rzeczywisty gospodarz” Puszczy Białowieskiej stanowczo pyta o sens i potrzebę ochrony ścisłej lasu poza parkiem narodowym. Przestrzega również, że ten biedny region, który wbrew własnej woli zrezygnował z uciążliwych dla środowiska inwestycji, licząc za to na inne dochody, na skutek ochrony przyrody będzie jeszcze bardziej ubożał. Zdaniem rady gminy największym zagrożeniem dla turystów są naturalnie zamierające drzewa. Innymi słowy, należy Puszczę "wysprzątać" rekami leśników (oni najlepiej się na tym znają), wtedy będzie "ładna", "bezpieczna" niczym dom po świątecznych porządkach. Grunt to estetyka - bez niej żaden turysta do puszczy nie przyjedzie :)